Kopalnia "Józef" w Pałęgach
Kopalnia położona jest na gruntach wsi Grzymałków i Pałęgi, została uruchomiona przez Geol-Min w 2001 roku.
Już w drugim roku działalności kopalnia osiągnęła wydobycie ponad 80 tysięcy ton, stając się największym dostawcą surowca ilastego w województwie świętokrzyskim. Powodem tego jest stale rosnące zapotrzebowanie na glinę „Pałegi”, która dzięki swojemu składowi chemicznemu i mineralnemu oraz własnościom technologicznym jest surowcem najwyższej jakości do produkcji wyrobów ceramicznych o specjalnych wymaganiach, takich jak elewacyjne cegły i płytki klinkierowe (podłogowe, ścienne, parapetowe) czy dachówka.
Odbiorcami surowca z Pałęg są liczący się producenci tych wyrobów z całej Polski – między innymi z rejonów Torunia, Szczecina, Warszawy, Radomia, Starachowic, Przysuchy: Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o., Klinkier Przysucha SA, Ceramika Paradyż Sp. z o.o., CERRAD sp. z o.o. Starachowice, Creaton Polska Sp. z o.o. i inni. Surowiec ze złoża Pałęgi jest również znany poza granicami kraju. Kopalnia posiada wszystkie wymagane dokumenty i pozwolenia dla prowadzenia eksploatacji złoża.
Złoże Pałęgi
Złoże „Pałęgi” budują dolnotriasowe (środkowy pstry piaskowiec) iłowce i mułowce, o barwie wiśniowoczerwonej do ciemnobrązowej z plamami i smugami seledynowymi. Zasoby złoża wynoszą według stanu na koniec 2006 roku około 6 mln ton, co przy wydobyciu rocznym rzędu 70 – 140 tys. ton zapewni możliwość jego eksploatacji przez ponad 50 lat.
Kopalina w złożu ma charakter illitowy z podrzędnym udziałem chlorytu i kaolinitu oraz mieszanopakietowych minerałów ilastych I/S i Ch/S. Minerały nieilaste są reprezentowane przez kwarc i hematyt. Jest ona całkowicie wolna od marglu i rozpuszczalnych siarczanów.
Własności ceramiczne kopaliny określają wartości względnej wody zarobowej (w większości rzędu 20 – 23%) i skurczliwości wysychania (w większości w przedziale 6 – 7.5%, średnia 6.92%).
Po zarobieniu z wodą kształtki dają się łatwo formować, nie wykazując tendencji do zmiany kształtu i pękania w trakcie suszenia. Wypalane w temperaturach od 900 do 1050°C tworzywo ma ładną ceglastobrązową barwę i korzystne parametry fizyczne – nasiąkliwość, mrozoodporność i wytrzymałość na ściskanie (parametry surowca).
Ogólnie skład granulometryczny, chemiczny i mineralny osadów budujących złoże, jak też cechy fizyczne kopaliny, pozwalają scharakteryzować ją jako:
- surowiec na pograniczu chudego i średnioplastycznego, nie wymagający znacznego dodatku materiałów schudzających,
- mało wrażliwy na suszenie, dający się dobrze formować metodą plastyczną i półsuchą,
- praktycznie całkowicie bezwęglanowy, natomiast o dość znacznej zawartości Fe2O3 – czerwono wypalający się,
- dobrze spiekający się, o bardzo korzystnych właściwościach dla produkcji wyrobów klinkierowych.
